Vùng biển Phan Thiết – Mũi Né từ xưa đã nổi tiếng có nguồn cá cơm dồi dào cung cấp nguyên liệu cho ngành nghề nước mắm truyền thống địa phương cũng như cá cơm khô xuất khẩu. Nghề lưới bắt cá cơm truyền thống tại Bình Thuận đã có từ xưa và gắn liền với cuộc sống và người dân nơi đây.

Trong năm, từ khoảng tháng 2 đến tháng 9 hàng năm là thời điểm thích hợp để đánh bắt cá cơm. Đặc biệt vảo khoảng tháng 6 hàng năm thường là mùa cá cơm xuất hiện nhiều gần bờ  và là cao điểm mùa đánh bắt cá cơm của người dân nơi đây. Đây là thời điểm bắt đầu mùa mưa, nguồn thức ăn phong phú, nên cá cơm nhiều, to và đều nhau. 

Vào thời điểm này, mỗi ngày có hơn trăm tấn cá đổ về bán tại Mũi Né. Các cơ sở chế biến cá cơm, đặc biệt là các cơ sở nước mắm truyền thống của Phan Thiết, đều ra tận bến tranh nhau để mua nguồn nguyên liệu tốt nhất.

Khác với việc đánh bắt cá cơm ngoài khơi xa thông thường, vào thời điểm này mỗi buổi chiều, ngư dân phường Hàm Tiến, Thành phố Phan Thiết thường dùng lưới để vây, kéo dọc theo bờ biển để bắt cá cơm.

Lưới đánh cá cơm có chiều dài khoảng 100m được thả xuống biển theo hình vòng cung. Mỗi bên đầu lưới, 5 ngư dân sẽ kéo lưới để thu hẹp vòng cung. Do lực cản của nước nên những ngư dân đều phải cố sức để kéo được lưới vào bờ. Cá cơm nằm gọn trong lưới và thường tập trung ở vị trí trung tâm.

Sau khi thu hẹp diện tích lưới vào gần bờ, sẽ có ngư dân làm nhiệm vụ đè lưới chạm sát đáy biển để tránh cá cơm bơi ngược ra ngoài. Ngư dân 2 bên vẫn tiếp tục kéo lưới, thu hẹp vòng cung. Những mối lưới cũng được tóm nhanh, gọn để tránh làm đổ cá ra ngoài.

Với một mẻ lưới, người dân không chỉ khai thác được cá cơm mà còn có một số loại hải sản như: Ghẹ, mực, các loài cá khác…. Những loại hải sản này được phân loại để đảm bảo cá cơm sạch và sau đó cho vào các giỏ đựng.

Gặp đúng luồng cá một mẻ lưới ngư dân thu có thể thu được khoảng 70kg cá cơm. Nếu thả nhiều mẻ lưới, có hôm ngư dân đánh được hơn 300kg cá cơm và có thu nhập ổn định. 

Với giá cả ổn định, tại phường Mũi Né, mỗi giỏ cá cơm (25 ký) sẽ được thương lái thu mua trên dưới 250.000 đồng. Với cá ngon, kích cỡ lớn, tươi có thể dùng để sấy khô thì giá thu mua có thể lên tới 300.000 đồng/ giỏ. Vùng biển Phan Thiết hiện có 3 loại cá cơm phổ biến: cá cơm sọc trắng, cá cơm sọc đen và cá cơm mồm. Trong đó, cá cơm mồm sau khi đã được sấy khô có giá bán trên 200.000 đồng/ký

Cá cơm là nguyên liệu để làm ra một trong những đặc sản nổi tiếng của Phan Thiết – Mũi Né là nước mắm truyền thống và cá cơm phơi khô xuất khẩu. Tại Bình Thuận, cá cơm được thu mua chủ yếu để làm nước mắm và chế biến cá cơm khô. Nghề làm nước mắm cá cơm ở Bình Thuận đã có lịch sử phát triển hơn 2 thế kỷ và các sản phẩm nước mắm Bình Thuận có mặt hầu như khắp mọi miền Tổ quốc.

Ngoài ra, cá cơm còn được biến thành các món cực ngon như : cá cơm kho tiêu, cá cơm khô rim nước mắm, cá cơm tẩm bột chiên giòn … cực kỳ hao cơm.

Nghề đánh bắt cá cơm truyền thống đã gắn liền với ngư dân  Bình Thuận cả trăm năm nay, gắn liền với biết bao thế hệ con người vùng biển. Đến Bình Thuận vào một ngày tháng 6, đừng quên ghé xem cảnh kéo lưới gần bờ và mua thêm nước mắm cá cơm đặc sản Bình Thuận bạn nhé!