Là dược liệu quý hiếm, đông trùng hạ thảo có giá vô cùng đắt đỏ. Nhiều người không biết rằng, họ đang bỏ tiền ra với “giá cắt cổ” chỉ để mua niềm tin. Hiện nay, Việt Nam đã nuôi cấy thành công loại đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris với giá khoảng 10 triệu đồng/kg. 

Đông trùng hạ thảo tốt như thế nào?

Đông trùng hạ thảo là các loài nấm ký sinh trên sâu non, nhộng hoặc sâu trưởng thành của một số loài côn trùng.

Theo GS- TSKH Đái Duy Ban - nguyên Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Hóa Sinh ứng dụng Viện Khoa học Việt Nam - Chủ tịch Hội hóa sinh y học Việt Nam: “Các phân tích hóa học cũng cho thấy trong sinh khối của đông trùng hạ thảo có 17 acid amin khác nhau, nhiều nguyên tố vi lượng (Si, K, Na...), 28 acid béo bão hòa và không bão hòa, các loại vitamin như B1, B2, B12, E, K... và các chất vô cơ và hữu cơ như K, Na, Ca, Mg, Fe, Cu, Mn, Selen (Se)... adenosine, selen, D-manitol... có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể, chống viêm nhiễm, bảo vệ thận, tim mạch, hỗ trợ kiểm soát đường huyết, tăng cường sinh lý, phục hồi sức khỏe, kích thích tinh thần hưng phấn, sung mãn,... thậm chí có thể hạn chế tác hại của tia tử ngoại, chất phóng xạ...

Đông trùng hạ thảo là dược liệu được nhiều người ưa chuộng. Ảnh: Internet.

Đặc biệt, hoạt chất cordycepin trong đông trùng hạ thảo có khả năng hỗ trợ ức chế sự phân hạch các tế bào ung thư, hỗ trợ ngăn cản sự hình thành và lây lan của các tế bào ung thư, phục hồi tuyến tụy. Đây là dược chất có giá trị rất cao trong y học, là chỉ tiêu quan trọng nhất đánh giá sự quý hiếm của đông trùng hạ thảo”.

Sính ngoại chưa chắc đã tốt

Đến nay, các nhà khoa học đã phát hiện được hơn 400 loài nấm đông trùng hạ thảo thuộc chi cordyceps. Trong đó, 2 loài được chú trọng nghiên cứu nhiều nhất là Cordyceps sinensis và Cordyceps militaris do có giá trị dược liệu cao.

Điều đáng nói là nhiều người dân chỉ nhìn vào “giá trên trời” mà cho rằng loại chất này chỉ có ở đông trùng hạ thảo cordyceps sinensis tự nhiên, như loại đông trùng hạ thảo của Tây Tạng. Điều này là hết sức sai lầm. “Trên thực tế, cả hai loại đông trùng hạ thảo Cordyceps sinensis và Condyceps militaris đều chứa hoạt chất chống ung thư cordycepin” - GS Đái Duy Ban cho biết.

Mới đây nhất, Tạp chí khoa học và công nghệ lâm nghiệp số 4/2017 trong bài Nghiên cứu nuôi trồng nấm đông trùng hạ thảo trên giá thể tổng hợp và nhộng tằm cũng khẳng định: Loài Cordyceps militaris có hàm lượng hoạt chất có hoạt tính sinh như cordycepin tương đương, thậm chí còn cao hơn loài Sinensis. Như vậy, đông trùng hạ thảo của Việt Nam tự nuôi trồng có thể còn tốt hơn cả loại đông trùng hạ thảo tự nhiên của Tây Tạng.

Theo các nhà khoa học, hàm lượng chất cordycepin - loại dược chất quý nhất trong đông trùng hạ thảo Cordyceps sinensis của Tây Tạng - chỉ tương đương hoặc thậm chí còn ít hơn trong đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris có thể nuôi trồng nhân tạo.

Tại sao đông trùng hạ thảo tây tạng vẫn bán với “giá cắt cổ”?

Cái giá cắt cổ của đông trùng hạ thảo Cordycep sinensis cũng có thể là do thổi phồng vì đông trùng hạ thảo tự nhiên vô cùng hiếm hoi, chứ giá đó đến nay cũng chưa có ai thẩm định.

Ở một khía cạnh khác, GS - TS Đái Duy Ban cũng phân tích: Đông trùng hạ thảo tự nhiên có thành phần Cordycep sinensis phần lớn chỉ được dùng để ăn trực tiếp. Hầu như không có cơ sở nào trên thế giới sử dụng nó để chiết xuất. Vì loài này ở dạng khô, lại rất hiếm, và giá được thổi lên quá cao nên chiết xuất sẽ rất hao phí, đắt đỏ. Đó là chưa kể sẽ không đảm bảo thu được phần lớn các vi chất chứa đựng trong xác chủ thể và thân nấm. 

Đây cũng là nhược điểm khiến cho loài đông trùng hạ thảo này không được sử dụng để bào chế, chiết xuất trong các sản phẩm dược phẩm có tính ứng dụng cao. Rất nhiều các sản phẩm đông trùng hạ thảo uy tín trên thế giới của Hàn Quốc, Mỹ và các nước khác đều chiết xuất cordycep tinh chất từ Cordycep militaris.

Hoan nghênh các nhà khoa học phát triển y học cổ truyền

Với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, kể từ năm 1995, nhiều nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Malaysia... đã sản xuất được đông trùng hạ thảo trên quy mô công nghiệp.

Việc sản xuất đông trùng hạ thảo trên quy mô công nghiệp sẽ cho phép tạo ra sản phẩm chất lượng tốt, giá thành phù hợp với người dân Việt Nam từ nguồn nguyên liệu sạch bởi doanh nghiệp đã chủ động được nguồn nguyên liệu cho sản xuất, tạo ra được khối lượng dược liệu lớn và chất lượng sản phẩm ổn định.

Ở Việt Nam, công nghệ nuôi trồng đông trùng hạ thảo còn khá mới mẻ. Nhưng vài năm trở lại đây, một số nhà khoa học, các viện nghiên cứu, các doanh nghiệp đã liên tiếp nhập cuộc trong xây dựng công nghệ sản xuất đông trùng hạ thảo Cordyceps militaris.

Hoạt động này cần được khuyến khích và hoan nghênh. Đây không chỉ là bước ngoặt lớn, mở ra ngành kinh tế mới - sản xuất đông trùng hạ thảo ở Việt Nam - mà còn là bước đệm để phát triển, phát huy ưu điểm của dược liệu nước nhà.

Nhờ đó, nhiều người dân sẽ có cơ hội được sử dụng những sản phẩm chất lượng tốt, giá thành phù hợp từ loại dược liệu quý này, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, phát triển kinh tế nước nhà.

Theo khoa học và phát triển