Cạn kiệt nguồn nước ngầm là một vấn đề nghiêm trọng đang diễn ra trên toàn cầu, ảnh hưởng đến hàng tỷ người và các hoạt động kinh tế và xã hội khác.

Một cuộc nghiên cứu khoảng 1.700 tầng ngậm nước ở hơn 40 quốc gia cho thấy mực nước ngầm của gần 850 tầng ngậm nước đã giảm kể từ năm 2000.

Sự suy giảm rõ nhất được ghi nhận ở những vùng có khí hậu khô hạn và có nhiều đất nông nghiệp, như thung lũng trung tâm ở bang California - Mỹ và nhiều khu vực ở Iran...

Cũng theo nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Nature này, chỉ có khoảng 7% tầng ngậm nước có mực nước ngầm tăng cao trong cùng kỳ năm trước.

Những vùng có khí hậu khô hạn và có nhiều đất nông nghiệp có sự suy giảm nước ngầm rõ rệt. (Ảnh minh họa).

Nước ngầm, chứa trong các vết nứt và lỗ rỗng trong các khối đá có thể thấm được gọi là tầng ngậm nước, là nguồn sống cho con người, đặc biệt là ở những nơi trên thế giới khan hiếm lượng mưa và nước mặt, chẳng hạn như tây bắc Ấn Độ và tây nam Hoa Kỳ.

Việc giảm lượng nước ngầm có thể khiến người dân gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận nước ngọt để uống hoặc tưới cho cây trồng và có thể dẫn đến sụt lún đất.

Theo các chuyên gia tham gia nghiên cứu, đây là nghiên cứu đầu tiên tổng hợp những gì đang xảy ra với mực nước ngầm ở quy mô toàn cầu và sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về tác động của con người đối với nguồn tài nguyên ngầm quý giá này, thông qua việc sử dụng quá mức hoặc gián tiếp do thay đổi lượng mưa liên quan đến biến đổi khí hậu.

“Nghiên cứu này được thúc đẩy bởi sự tò mò. Chúng tôi muốn hiểu rõ hơn về tình trạng nước ngầm toàn cầu bằng cách thực hiện hàng triệu phép đo mực nước ngầm”, đồng tác giả nghiên cứu Debra Perrone, Phó giáo sư tại Chương trình Nghiên cứu môi trường Santa Barbara của Đại học California (Mỹ) cho biết.

Đồng tác giả nghiên cứu Scott Jasechko, Phó giáo sư tại Trường Khoa học và quản lý môi trường Bren thuộc Đại học California, chia sẻ thêm tầng chứa nước Ascoy-Soplamo ở Tây Ban Nha có tốc độ suy giảm nhanh nhất trong dữ liệu họ tổng hợp - mức giảm trung bình là 2,95 mét mỗi năm.

Theo tờ The New York Times, có nhiều nguyên nhân khiến nước ngầm sụt giảm, chẳng hạn sử dụng nước ngầm cho sinh hoạt tại các thành phố lớn và tưới tiêu cho nông nghiệp ở vùng nông thôn.

Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy mối tương quan giữa nước ngầm và lượng mưa hoặc tuyết rơi ở cùng khu vực. Trong 80% tầng ngậm nước có mực nước ngầm suy giảm nhanh chóng trong giai đoạn 1980 - 2020, lượng mưa cũng giảm.

Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra ở một số nơi có tầng ngậm nước được phục hồi, như thủ đô Bangkok - Thái Lan và thung lũng Coachella ở bang California, chính quyền địa phương đã có các quy định nhằm giảm sử dụng nước ngầm.

Một số khu vực ở phía Tây Nam nước Mỹ chủ động phục hồi tầng ngậm nước bằng nước sông, như người dân thung lũng Avra ở bang Arizona chuyển sang dùng nước từ sông Colorado.

Tại Los Arenales - Tây Ban Nha, nước ngầm được cải thiện thông qua nước sông, nước thải qua xử lý và nước mưa.

“Tôi rất ấn tượng trước những chiến lược thông minh đã được áp dụng để giải quyết tình trạng cạn kiệt nước ngầm ở một số nơi, mặc dù những câu chuyện tốt này rất hiếm”, ông Jasechko thông tin qua email với đài CNN.