Suốt 4.000 năm qua, người dân ở đây sống bên trong những căn nhà xây gọn nằm trong lòng đất, chỉ có một khoảng sân được xem như giếng trời để đón ánh sáng tự nhiên. Đó là lý do người ta thường nói khi đến ngôi làng này “chỉ thấy tiếng chứ không thấy người”.

Ngôi làng cổ 4.000 năm tuổi với lối kiến trúc kỳ lạ thuộc thành phố Tam Môn Hiệp, tỉnh Hà Nam, khiến du khách trong và ngoài nước không khỏi kinh ngạc. Theo mô tả của nhiều người, ngôi làng này như "vô hình" bởi khi đặt chân tới, họ chỉ nghe thấy tiếng chứ không thấy người, chỉ thấy cây chứ không thấy nhà.

Theo đó, dưới lòng đất là một mạng lưới dày đặc gồm hàng nghìn ngôi nhà khác nhau tại đây. Theo các ghi chép lịch sử, loại hình nhà ở này có tên là Yaodong, đã tồn tại hàng thiên niên kỷ dưới lòng đất tại đất nước tỷ dân. Thậm chí, có nhiều ngôi nhà là nơi cư trú của các gia đình 6 thế hệ cùng sinh sống.

Hơn 4000 năm qua, những hộ dân ở đây chỉ sống dưới lòng đất.

Người dân đã nảy sinh ý tưởng làm nhà đặc biệt này để chống chọi với nắng nóng cực gắt vào mùa hè và cái lạnh thấu da thấu thịt vào mùa đông. Nhiệt độ bên trong những ngôi nhà này lên tới hơn 10 độ C vào mùa đông và 20 độ C vào mùa hè, giúp người dân tránh được sự khắc nghiệt của thời tiết. Ngoài ra còn có tác dụng giảm thiệt hại khi động đất và cách âm tốt.

Thông thường, những ngôi nhà đặc biệt này có dạng hình vuông hoặc hình chữ nhật có cạnh 10-12m, nằm sâu trong lòng đất. Theo truyền thông Trung Quốc, tỉnh Hà Nam từng có gần 10.000 căn nhà nằm dưới lòng đất. Ở thời điểm hiện tại, còn khoảng 3.000 người vẫn sống trong những ngôi nhà đặc biệt này trong khi số còn lại đã chuyển lên sống trong những ngôi nhà hiện đại. Vào năm 2011, những ngôi nhà đặc biệt này đã được chính quyền Trung Quốc liệt kê là một dạng di sản văn hóa phi vật thể và hiện đang được bảo tồn.

Theo ghi chép, nguồn gốc của Yaodong có thể bắt nguồn từ thời đại Đồ Đồng, khi con người sống trong những ngôi nhà trong hang sâu và chúng trở nên phổ biến rộng rãi trong các triều đại nhà Minh và nhà Thanh. Ngày nay, loại hình nhà ở này được hiện đại hóa với nhiều thiết bị điện tử và các tiện ích cần thiết khác giúp nó trông giống như bất cứ ngôi nhà trên mặt đất nào. Mọi sinh hoạt của người dân đều gói trọn trong ngôi nhà. Điểm đặc biệt là hệ thống thoát nước cũng được thiết kế khéo léo để bảo đảm nước sẽ thoát ra mà không làm úng ngập.

Những ngôi nhà đặc biệt này có dạng hình vuông hoặc hình chữ nhật, nằm sâu trong lòng đất.

Theo Sohu, người dân phải mất tới 2-3 năm mới có thể hoàn thành một ngôi nhà cách mặt đất khoảng 6-7m. Thế nhưng với một ngôi nhà được "xây dựng" nên, các thế hệ sau đó của gia đình có thể sinh sống trong hàng trăm năm. Hiện nay, những người vẫn sống trong những ngôi nhà này phần đông là người già và những người không có khả năng xây hoặc mua những ngôi nhà hiện đại trên mặt đất. Do đó, những ngôi nhà này đang dần bị bỏ hoang và mai một.

Đến năm 2011, chính quyền địa phương đã đưa ra những chính sách nhằm bảo tồn ngôi làng cổ này và cố gắng biến nơi đây trở thành điểm du lịch nổi tiếng. Những căn nhà đặc biệt này cũng được cho thuê với chi phí khá rẻ, tuy nhiên, để mua trọn một căn nhà thì du khách cũng phải bỏ ra một khoản tiền kha khá.

Cả ngôi nhà chỉ có mảnh sân vườn vuông vức ở giữa là nơi đón ánh sáng.

Mặc dù trông có vẻ cũ kỹ và không quá đầy đủ tiện nghi nhưng theo trang Dailymail, một căn nhà một phòng ngủ cơ bản, không có hệ thống ống nước sẽ được cho thuê với giá khoảng 21 bảng Anh (hơn 600.000 đồng) mỗi tháng. Trong khi đó, một ngôi nhà đầy đủ tiện nghi với ba phòng ngủ cộng với một phòng tắm có thể được bán với giá khoảng 32.000 bảng Anh (hơn 900 triệu đồng).

Ngày nay, khi cuộc sống phát triển, các ngôi nhà cũng đã được sửa sang lại, trang bị hệ thống điện và các tiện ích khác. Vì vậy, rất đông người dân vẫn cảm thấy thoải mái với cuộc sống trong tổ ấm nằm dưới lòng đất. Có những gia đình với 6 thế hệ đã từng sống tại đây suốt 200 năm qua và chưa từng có ý định rời đi.